2002/60 Sayýlý Sirkülerimizle Ýlgili Açýklama (Kýdem Tazminatý Tavaný ve Vergiden Müstesna Gündelikler)

2002/60 sayýlý Vergi Sirkülerimizde, 2002/4808 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý ile yeniden belirlenen taban aylýk katsayýsýna göre 1 Ekim 2002 tarihinden geçerli olmak üzere deðiþen kýdem tazminatý tavaný ve vergiden müstesna gündelikler ile GVK Madde 23/11 ve 25/13 uygulamasýnda vergiden istisna edilen tavan tutarlara iliþkin bilgilere yer verilmiþtir.

 

Bu bilgilere iliþkin olarak bazý müþterilerimizden gelen açýklama taleplerinden, konuya iliþkin olarak tereddütlerin bulunduðu anlaþýlmaktadýr. Söz konusu tereddütlerin odak noktasýný 1/10/2002-31/12/2002 arasýnda kýdem tazminatý ve gelir vergisinden müstesna yurtiçi ve yurtdýþý harcýrah tutarlarýnýn hesaplanmasýnda hangi taban aylýk katsayýsýnýn esas alýnacaðý oluþturmaktadýr.

 

Söz konusu Kararda, taban aylýk katsayýsýna iliþkin olarak yer alan ifade aynen aþaðýya alýndýðý gibidir.

 

“657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanununun 154 üncü maddesi uyarýnca taban aylýðý göstergesine uygulanan ve halen 213.300 olan taban aylýk katsayýsý 313.300’e yükseltilmiþtir.

 

Ancak, yükseltilen bu katsayý 1/10/2002-31/12/2002 tarihleri arasýndaki dönemlerde yapýlacak ödemelerde 288.300 olarak uygulanýr.

 

1/10/2002-31/12/2002 tarihleri arasýndaki dönemde uygulanmayan 25.000 taban aylýk katsayýsýna isabet eden tutarlar ise defaten 2003 yýlý Ocak ayýnýn 15 inde, aylýk ödenen süreler dikkate alýnarak, tahakkuk ettirilip ödenir. Ölüm, istifa ve emeklilik gibi nedenlerle memuriyetten ayrýlma hallerinde bu döneme ait 25.000 taban aylýk katsayý farkýndan doðan tutarlar da ayný þekilde 2003 yýlý Ocak ayýnýn 15 inde, aylýk ödenen süreler dikkate alýnarak, tahakkuk ettirilip ödenir. T.C. Emekli Sandýðýnca yapýlacak ödemelerde de yukarýdaki hükümler uygulanýr.”

 

2002/4808 sayýlý Kararýn uygulanmasýna iliþkin olarak Maliye Bakanlýðýnca Ýl Valiliklerine gönderilen 10.10.2002 tarihli ve 25241 sayýlý Tel Emrinde yapýlan açýklama aynen aþaðýya alýnmýþtýr.

 

“1) Kamu personelinin özlük haklarýna iliþkin olarak Bakanlar Kurulu Kararý ile 1/10/2002 tarihinden geçerli olmak üzere aþaðýdaki düzenlemeler yapýlmýþtýr.

 

a) 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanununun 154 üncü maddesi uyarýnca taban aylýðý göstergesine uygulanan ve halen 213.300 olan taban aylýk katsayýsý 313.300’e yükseltilmiþtir.

 

Ancak, yükseltilen taban aylýk katsayýsý 1/10/2002-31/12/2002 tarihleri arasýndaki dönemde yapýlacak aylýk, ikramiye ve kýdem tazminatý gibi ödemelerde 288.300 olarak uygulanacaktýr.

 

1/10/2002-31/12/2002 tarihleri arasýndaki dönemde uygulanmayan 25.000 (313.300-288.300=25.000) taban aylýk katsayýsýna isabet eden aylýk, ikramiye ve kýdem tazminat tutarlarý ise defaten 2003 yýlý Ocak ayýnýn 15 inde, aylýk ödenen süreler dikkate alýnarak, 2003 yýlý bütçesinin ilgili tertiplerinden tahakkuk ettirilip ödenecektir. Ölüm, istifa ve emeklilik gibi nedenlerle memuriyetten ayrýlma hallerinde bu döneme ait 25.000 taban aylýk katsayý farkýndan doðan aylýk, ikramiye ve kýdem tazminat tutarlarý da ayný þekilde 2003 yýlý Ocak ayýnýn 15 inde, aylýk ödenen süreler dikkate alýnarak, tahakkuk ettirilip ödenecektir. T.C. Emekli Sandýðýnca yapýlacak ödemelerde de yukarýdaki hükümler uygulanýr.”

 

Bilindiði gibi, Ýþ Kanunun 14 üncü maddesine göre,  toplu sözleþmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kýdem tazminatlarýnýn yýllýk miktarý, Devlet Memurlarý Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayýlý T. C. Emekli Sandýðý Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yýlý için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.

 

Bu çerçevede, yukarýda yer verilen yasal metinler ýþýðýnda, 1/10/2002 ila 31/12/2002 tarihleri arasýnda kýdem tazminatýna hak kazandýran iþlemler nedeniyle yine bu tarihler arasýnda ilgilisine ödenecek kýdem tazminatýnýn tavaný, 288.300 taban aylýk katsayýsýna göre hesaplanan 1.235.150.000.-TL olarak uygulanmalýdýr. Ancak yine ayný esaslar çerçevesinde, bu döneme ait 25.000 taban aylýk katsayý farkýndan doðan kýdem tazminatý tutarlarýnýn 2003 yýlý Ocak ayýnýn 15 inde, aylýk ödenen süreler dikkate alýnarak, tahakkuk ettirilip ödenmesi gerekmektedir.

 

Bize göre, 1/10/2002 ila 31/12/2002 tarihleri arasýndaki dönemde yapýlacak kýdem tazminatý ödemelerinde 313.300 taban aylýðý katsayýsýna göre hesaplanan 1.260.150.000.- TL tavaný esas almak Ýþ Kanununa aykýrýlýk oluþturacaðý gibi, bu tutara göre hesaplanan kýdem tazminatý ile 1.235.150.000.-TL’na göre hesaplanan kýdem tazminatý arasýndaki farký vergiye tabi net ücret ödemesi sayýp brütleþtirmek suretiyle gelir vergisi kesintisine tabi tutmak gerekecektir.

 

2003 yýlý baþýndan geçerli olmak üzere herhangi bir katsayý deðiþikliði yapýlmadýðý sürece, 2002/4808 sayýlý Karara göre 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren yapýlacak kýdem tazminatý ödemelerinde tavan 1.260.150.000.- TL olarak dikkate alýnacaktýr.

 

01/10/2002 tarihinden itibaren ödenen çocuk zammýnýn (yardýmýnýn) 1.632.500.-TL gelir vergisinden müstesnadýr (en fazla iki çocuk için dikkate alýnýr). (Çocuk zammýnýn hesabýna esas oluþturan aylýk katsayýsýnda herhangi bir deðiþiklik yapýlmamýþtýr)

 

2003 yýlý baþýndan geçerli olmak üzere herhangi bir katsayý deðiþikliði yapýlmadýðý sürece, Gelir Vergisi Kanununun 24/2 üncü maddesine göre gelir vergisinden istisna edilen yurt içi ve yurt dýþý gündeliklerin hesabýnda dikkate alýnan aylýk ücret tutarlarý 1 Ocak 2003 tarihinden geçerli olmak üzere aþaðýdaki gibi deðiþecektir.

  

 

Yurt dýþý gündelik tutarlarýnýn gelir vergisinden istisna edilen tutarýnýn hesabýnda 2002/3601 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý esas alýnmaktadýr. Bu Karara ekli cetvelin (II), (III), (VII), (VIII) ve (IX) numaralý sütunlarý vergiden müstesna yurt dýþý gündelik tutarlarýnýn ülkeler itibariyle karþýlýk geldiði aylýk ücret seviyelerini belirlemede kullanýlmaktadýr. Buna göre, 01/01/2003 tarihinden itibaren vergiden istisna edilecek yurt dýþý gündelik tutarlarýna karþýlýk gelen brüt aylýk tutarlarý aþaðýdaki tabloda yer aldýðý þekildedir.

 

 

Gelir vergisinden istisna edilen gündelik uygulamasýnda aþaðýdaki hususlara dikkat edilmelidir:

 

1)   Aylýk ücret tutarlarýna göre belirlenen gündelik tutarýnýn vergiden istisna edilen tutarý aþmadýðý hallerde bu ödemelerden sadece damga vergisi kesintisi yapýlacaktýr. Ýstisna tutarý aþan gündelik ödendiði durumda aþan kýsým, ücretlinin içinde bulunduðu gelir dilimine karþýlýk gelen vergi oraný ve damga vergisi dikkate alýnarak brütleþtirilmek suretiyle gelir vergisi kesintisine tabi tutulacaktýr.

2)   Yurt dýþý gündeliklerin TL cinsinden tahakkuku, yabancý paranýn T.C. Merkez Bankasýnca ilan edilen döviz satýþ kuru esas alýnarak yapýlmalýdýr.

3)   Yurt dýþý seyahatin ilk 10 günü için vergiden istisna gündelik tutarý %50 zamlý olarak hesaplanacaktýr.

4)   Birden fazla ülkeyi kapsayan seyahatlerde, her ülke için ilgili olduðu gündelik tutarý kalýþ süresiyle orantýlý olarak dikkate alýnmalýdýr.

5)   Yurt dýþýnda yatacak yer için ödenen ve belgelendirilen giderlerin, vergiden istisna edilen gündelik tutarlarýnýn %40’ýný aþmasý halinde, aþan kýsmýn %70’inin ayrýca vergiden istisna edilerek ödenmesi mümkündür. Ancak ek olarak ödenecek bu tutar, vergiden istisna gündelik tutarýnýn; aylýk seviyesi 617.598.000.-TL’ný aþanlar için %100’ünden, diðerleri için %70’inden fazla olamaz.

6)   Gündelik verilen personelin yurt içi ve yurt dýþý seyahati ile ilgili yemek ve konaklama giderleri ayrýca belge karþýlýðýnda kendisine ödeniyor ve bu belgeler gider veya maliyet olarak dikkate alýnýyorsa, ödenen gündelik tutarýnýn tamamýnýn brütleþtirilerek ücret olarak vergilendirilmesi gerekir.

2003 yýlý baþýndan geçerli olmak üzere herhangi bir katsayý deðiþikliði yapýlmadýðý sürece, GVK’nun 4697 sayýlý Kanun ile deðiþmeden önceki 23/11 maddesinde düzenlenen istisna uygulamasýnda en yüksek devlet memuruna ödenen en yüksek emekli aylýðý tutarý 01/01/2003 tarihinden itibaren 2.402.900.000.-TL olarak dikkate alýnacaktýr.

 

GVK’nun 4697 sayýlý Kanun ile deðiþmeden önceki 25/3 maddesinde düzenlenen istisna uygulamasýnda en yüksek devlet memuruna ödenen en yüksek emekli ikramiyesi tutarý 01/01/2003 tarihinden itibaren 37.804.500.000.-TL olarak dikkate alýnacaktýr.

 

Saygýlarýmýzla,

 

DRT Denetim Revizyon Tasdik

Yeminli Mali Müþavirlik A.Þ.