VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2003/52
|
KONU
|
Bazı İşlemlere İlişkin Tahsilat ve Ödemelerin Banka ve Özel Finans Kurumları Aracılığı İle Yapılma Zorunluluğu Hakkında Tebliğ (320 Seri Nolu VUK Genel Tebliği)
|
Maliye Bakanlığınca yayımlanan 320 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile (R.G.: 04/07/2003; 25158) vergi mükelleflerinin bazı işlemlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerini 1/8/2003 tarihinden itibaren banka veya özel finans kurumlarınca düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğu getirilmiştir.
1. Banka veya Özel Finans Kurumları Aracılığı ile Yapılması Zorunlu İşlemler
1/8/2003 tarihinden başlayarak aşağıdaki işlemlerin banka veya özel finans kurumları aracı kılınarak yapılması ve bu kurumlarca düzenlenen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsik edilmesi zorunludur.
a) Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler, serbest meslek erbabı ve vergiden muaf esnafın kendi aralarında yapacakları ticari işlemlerinden tutarı 5 milyar lirayı geçen tahsilat ve ödemeler (bu tutarı aşan avans tahsilat ve ödemeleri dahil),
b) Yukarıda sayılanların, Türkiyede mukim olmayan yabancılar hariç nihai tüketicilerden mal ve hizmet bedeli olarak yapacakları ve tutarı 5 milyar lirayı geçen tahsilat ve ödemeler (bu tutarı aşan avans tahsilat ve ödemeleri dahil).
5 milyar liranın hesabında aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemler tek ödeme veya tahsilat kabul edilecektir.
Birinci ve ikinci sınıf tüccarın kapsamı Vergi Usul Kanununun 176 ila 178 inci maddelerine göre belirlenmektedir. Buna göre, her türlü ticaret şirketleri ile kurumlar vergisine tabi diğer tüzel kişiler birinci sınıf tüccar sayılmaktadır.
Söz konusu zorunluluk sadece ticari işlemlere ilişkin tahsilat ve ödemeleri kapsamaktadır. Mahiyet itibariyle ticari bir niteliği bulunmayan tahsilat ve ödemeler tutarı ne olursa olsun kapsam dışındadır.
Tebliğde herhangi bir açıklık olmamakla birlikte, 5 milyar liralık sınırın tahsilat ve ödemelerin her biri için ayrı ayrı dikkate alınması gerektiği görüşündeyiz. Buna göre, aynı kişi ve kurumla aynı günde hem 5 milyar lirayı geçmeyen tahsilat hem de yine 5 milyar lirayı geçmeyen ödeme söz konusu olduğunda bunların banka veya özel finans kurumu aracılığı ile yapılması zrunluluğu bulunmayacaktır. Bununla birlikte 5 milyarı geçen tahsilat fakat bu tutarın altında ödeme söz konusu ise sadece tahsilat zorunluluk kapsamı içerisinde değerlendirilecektir.
Diğer yandan, banka ve özel finans kurumları aracılığı ile yapılacak tahsilat ve ödemelerin havale, EFT, çek ve kredi kartı yöntemlerinden herhangi birisi ile yapılması mümkündür.
2. Özel Finans Kurumları 4/10/2003 Tarihine Kadar Kendi Düzenledikleri Belgeleri Bankaların Düzenlemek Zorunda Bulundukları Dekont ve Bildirim Cetvellerine Uygun Hale Getireceklerdir
Tebliğe göre, 243 ve 246 Seri Nolu VUK Genel Tebliğleri ile bankalara düzenleme zorunluluğu getirilen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsik edilme zorunluluğu devam etmektedir. Özel finans kurumları da Tebliğin yayımından itibaren üç ay içerisinde (4/10/2003 tarihine kadar) sözü edilen genel tebliğlerde belirtilen usul ve esaslar ile aynı bilgileri içeren dekont veya bildirim cetvelleri düzenlemek zorundadırlar.
Tebliğde ayrıntısına yer verilmemekle birlikte, 4/10/2003 tarihine kadar özel finans kurumları aracılığı ile yapılacak zorunluluk kapsamındaki işlemlerin 243 ve 246 nolu tebliğlerdeki eassalara göre düzenlenmeyen dekont ve hesap bildirim cetvelleri ile tevsik edilebileceği anlaşılmaktadır. 4/10/2003 tarihinden itibaren ise bu işlemlerin, bankaların uyguladıkları bilgileri ve şekil şartlarını içeren dekont ve hesap bildirim cetvelleri ile tevsik edilmeleri gerekecektir.
3. Tevsik Zorunluluğu Olmayan Ödeme ve Tahsilatlar
Tevsik zorunluluğu kapsamına giren kişiler ile nihai tüketicilerin genel ve katma bütçeli idareler ile döner sermaye işletmelerine yapacakları ödeme veya tahsilat işlemlerinin banka veya özel finans kurumlarınca düzenlenen belgelerle tevsiki zorunlu değildir.
Diğer yandan, tahsilat ve ödeme tutarının 5 milyar liranın altında bulunduğu işlemlerin banka veya özel finans kurumları aracılığı ile yapılması da zorunlu değildir.
4. Cezai Yaptırım
Tahsilat ve ödemelerini yukarıda yer aldığı şekilde tevsik etmeyenlere her bir işlem için VUK’nun mükerrer 355 inci maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir (kesilecek ceza 2003 yılı için 200 milyon lira ila 840 milyon lira arasında değişmektedir).
Yukarıda yer verilen konuyla ilgili ek bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda lütfen tarafımızla irtibata geçiniz.
Saygılarımızla,
DRT Denetim Revizyon Tasdik
Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş