VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2003/50
|
KONU
|
Katma Değer Vergisi Uygulamalarına İlişkin Düzenlemeler (87 Seri Nolu KDV Genel Tebliği)
|
Maliye Bakanlığınca yayımlanan 87 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde (R.G.: 18/6/2003; 25142) katma değer vergisi uygulamalarına ilişkin olarak yer verilen açıklamalar ve yapılan düzenlemeler aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.
1. KDV Mükellefi Olmayan Teşvik Belgesi Sahiplerine Yapılan Makine ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna Uygulanmayacaktır
KDV Kanununun 13/d maddesine göre, teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine-teçhizat teslimleri katma değer vergisinden müstesnadır. Bu düzenlemeye göre söz konusu istisnanın uygulanabilmesi için şu koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir.
- Teşvik belgesi sahibi katma değer vergisi mükellefi olmalıdır,
- Teşvik belgesindeki yararlanılabilecek destek unsurları arasında KDV istisnasına yer verilmiş olmalıdır,
- Belge sahibine teslim edilen mal nitelik itibariyle makine –teçhizat olmalıdır.
Bununla birlikte, uygulamada yaygın olarak KDV mükellefi olmayanlara da yapılan teslimler nedeniyle istisna uygulandığının anlaşılması üzerine Maliye Bakanlığı 4842 sayılı Kanun ile yaptığı düzenlemede, Kanunun yayım tarihi olan 24/4/2003 tarihine kadar (bu tarih dahil) KDV mükellefiyeti olmayan teşvik belgesi sahiplerine yapılan teslimlerin de bu kapsamda KDV istisnasından yararlanabilmesini sağlamıştır. Böylece, 24/4/2003 tarihine kadar yanlışlıkla uygulanan söz konusu KDV istisnasına yasallık kazandırılarak, hataen yanlış işlem yapanların hesaplamadıkları KDV’yi ceza ve faizi ile ödemelerinin önüne geçilmiştir.
Bu çerçevede, KDV istisnası içeren teşvik belgesi sahibi olup KDV mükellefiyeti bulunmayanlara 24/4/2003 tarihine kadar yapılan teslimler için uygulanan KDV istisnası nedeniyle satıcılar nezdinde vergi dairelerince yapılmış KDV tarhiyatları düzeltilecektir. Vergi yargısına intikal eden tarhiyatlar içinse ihtilaftan vazgeçilecektir.
Söz konusu uygulama sadece 24/4/2003 tarihine kadar (bu tarih dahil) katma değer vergisi mükellefi olmayanlara yapılan makine-teçhizat teslimleriyle ilgilidir. 24/4/2003 tarihinden sonra katma değer vergisi mükellefi olmayanlara ve makine-teçhizatı münhasıran indirim hakkı tanınmayan işlemlerde kullanacak olanlara yapılacak teslimlerde (ithalat dahil) teşvik belgesinde aksine bilgiler bulunsa dahi KDV uygulanması gerekmektedir.
Bakanlık bu konuda benzeri hataların yapılmasını önlemek amacıyla, söz konusu 13/d maddesi kapsamında istisna uygulanmasını bazı koşullara bağlamıştır. Buna göre, 24/4/2003 tarihinden sonra söz konusu 13/d maddesindeki istisna kapsamında makine-teçhizat satın almak isteyenler bağlı bulundukları vergi dairelerine başvurarak, KDV mükellefiyetlerinin bulunduğuna ve makine-teçhizatı indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacaklarına dair bir yazı alarak, bu yazının noter veya yeminli mali müşavir onaylı örneklerini gümrük idarelerine veya yurt içindeki satıcılara ibraz edeceklerdir. Gümrük idareleri ve yurt içindeki satıcılar 69 Seri Nolu KDV Genel Tebliğindeki diğer şartlar yerine gelmeden ve bu belge ibraz edilmeden istisna kapsamında işlem yapmayacaklardır. Satıcıların kendilerine ibraz edilen vergi dairesi yazısını Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre zamanaşımı süresince saklamaları gerekmektedir.
69 nolu Tebliğde yer verilen diğer şartlar, makine-teçhizat belirlemesi ve teşvik belgesi eki listede KDV istisnası öngörülen makine-teçhizat ile ilgili olarak satıcı tarafından verilecek şerh ile ilgilidir.
2. Liman ve Hava Meydanlarında Yük ve Yolcuya Verilen Tahmil, Tahliye ve Benzeri Hizmetler de İstisna Kapsamındadır
15 Seri Nolu KDV Genel tebliğinin (B/1) bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilerek, KDV Kanununun 13/b maddesinde yer verilen, deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlerin KDV’den istisna edilmesi uygulamasına açıklık getirilmiştir. Buna göre, söz konusu istisna kapsamına, araçlar için yapılan seyrüsefere ilişkin her türlü hizmetin yanısıra yük ve yolcuya liman ve hava meydanlarında verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler de dahildir.
15 nolu Tebliğin (B/1) bölümünün değişen şekli aşağıdaki gibidir.
“Katma Değer Vergisi Kanununun 13/b maddesiyle deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler vergiden istisna edilmiştir.
İstisna kapsamına, yük ve yolcuya verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler de dahil olmak üzere, araçlar için yapılan seyrüsefere ilişkin her türlü hizmet girmektedir.
Bu hizmetlerin liman ve hava meydanları işletmeleri yanında diğer gerçek ve tüzel kişiler tarafından ifa edilmesinin istisna uygulaması açısından önemi bulunmamaktadır.”
3. Katma Değer Vergisi İade Uygulamalarına İlişkin Düzenlemeler
3.1. Olumsuz Raporlara Göre Yapılan Tarhiyatların Vergi Barışı Kanunundan Yararlanılarak Taksitler Halinde Ödenmesi Halinde Yapılacak İşlemler
84 Nolu KDV Genel Tebliği Hükümleri çerçevesinde iade talepleri özel esaslara göre yerine getirilecek olan haklarında olumsuz rapor bulunan mükellefler, söz konusu raporlarla yapılan tarhiyatlar için Vergi Barışı Kanunundan yararlanarak ödemelerini taksitle yapmaları halinde belirli şartları yerine getirmeleri halinde genel esaslara göre iade alabileceklerdir. Vergi Barışından yararlanan tarhiyatları defaten ödeyenler ile aşağıdaki şartları yerine getirerek taksitle ödeme yapanlar, söz konusu olumsuz raporlara göre tarhedilen vergi, kesilen ceza ve hesaplanan faizleri ödemiş sayılacak ve 84 Nolu Tebliğdeki esaslara göre 4 kat teminat uygulamasından % 200 veya % 100 teminat uygulamasına geçebileceklerdir.
Bu uygulamadan yararlanabilmek için mükelleflerin;
- Vergi Barışı Kanununa göre hesaplanan tutarların tamamı ile bir taksite ait tutarın % 10’u kadar banka teminat mektubu (herhangi bir kısıtlayıcı şart taşımaması gerekmektedir), devlet tahvili veya hazine bonosu cinsinden teminat göstermeleri,
- Taksitlerin aksatılması halinde diğer taksitlerin muaccel hale geleceğini ve kalan borcun tamamının teminatların paraya dönüştürülmesi yoluyla tahsil edileceğini kabul etmeleri ve bu hususa ilişkin olarak noter vasıtasıyla düzenlenecek bir taahhütnameyi vergi dairesine vermeleri,
gerekmektedir.
3.2. Teminat Oranının % 8 Uygulanması İçin Gerekli Koşullara Alternatif Getirilmiştir
84 Seri Nolu Tebliğin I/ 2.1.2.2.2-i bölümündeki “- işletmenin sahip olduğu amortismana tabi iktisadi kıymetler ve bu kıymetlerin kayıtlı olduğu defterlerin noter onayları ve numaraları ile kaç yıldır amortismana tabi tutuldukları kapasite raporlarında açıkça belirtilen,” ifadesinin sonuna aşağıdaki parantez hükmü eklenmiştir:
“(raporda bu hususların yer almaması halinde, mükellefin üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdiği iktisadi kıymetlere sahip olup olmadığı ve amortisman ile ilgili hususların vergi inceleme elemanlarınca veya bir vergi dairesi müdür yardımcısı başkanlığında oluşturulacak yoklama grubu tarafından düzenlenecek bir tutanakla tespit edilmesi halinde indirimli teminat uygulamasından faydalandırılır.)”
Böylece kapasite raporlarında söz konusu bilgilere yer verilmediği durumlarda da parantez içinde belirtildiği şekilde tespit yaptırılması durumunda indirimli teminat vererek KDV iadesi alınması mümkün olabilecektir.
3.3. SMİYB Düzenleme veya Kullanma Fiilini Gerçekleştirenlerin İade Alacaklarının Kendilerinin Vergi ve SSK Prim Borçlarına 18/6/2003 Tarihinden Sonraki Mahsup Talepleri Genel Esaslara Göre Yerine Getirilecektir
84 Nolu Tebliğin II. ÖZEL ESASLAR bölümünde yapılan değişiklik ile, sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge (SMYİB) düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan mükelleflerin nakden veya mahsuben iade taleplerini kendi vergi ve SSK prim borçları için yapmaları halinde aynı Tebliğin I’inci bölümündeki genel esaslara göre yerine getirileceği düzenlemesi yapılmıştır.
3.4. Haklarında SMİYB Düzenleme Raporu Bulunan Mükelleflerin Ortakları veya Bu Mükelleflerin Kurdukları veya Ortak Oldukları Şirketlerin İade Talepleri Belirli Şartların Varlığı Halinde Özel Esaslara Göre Değil Genel Esaslara Göre Yerine Getirilecektir
84 Nolu Tebliğin II/2.1.3 bölümünün sonuna aşağıdaki fıkra eklenerek, haklarında SMİYB düzenleme raporu bulunan mükelleflerin ortakları veya bu mükelleflerin kurdukları veya ortak oldukları şirketlerin iade talepleri belirli şartların varlığı halinde özel esaslara göre değil genel esaslara göre yerine getirilmesi mümkün kılınmıştır.
“Haklarında SMİYB düzenlediği konusunda rapor bulunan kooperatif veya sermaye şirketlerinin kurdukları veya ortak oldukları şirketlerdeki paylarının kontrolünün kamu kurum veya kuruluşları ile icra dairelerinde olması nedeniyle devredilmesinin imkansız bulunması ve bu şirketlerle aralarında haksız KDV iadesi almaya yönelik ticari bir ilişki bulunduğunun da tespit edilememesi halinde, kurdukları veya ortağı oldukları bu mükelleflerin iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Durumu bu şartlara uyan mükelleflerin bu Tebliğin yayımından önce bu nedenlerle incelemeye sevk edilen iade talepleri ve bu taleplerle ilgili olarak verdikleri teminatlar için, kendileri hakkında başka bir olumsuzluk bulunmaması ve inceleme elemanının da olumsuz görüş bildirmemiş olması şartıyla genel esaslara göre işlem yapılır.”
3.5. KDV Tevkifatı Uygulayan Alıcıların İhracat veya Diğer İşlemlerden Doğan İade Talepleri Tevkif Etmiş Oldukları Vergiyi Beyan Edip Ödemiş Olmaları Şartına Bağlanmıştır
84 nolu Tebliğin II/3.1.5. bölümünden sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm eklenerek KDV tevkifatı uygulayan alıcıların ihracat veya diğer işlemlerden doğan iade talepleri tevkif etmiş oldukları vergiyi beyan edip ödemiş olmaları şartına bağlanmıştır.
“3.1.6. Katma Değer Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak yapılan düzenleme gereğince fason tekstil ve konfeksiyon işleri ile hurda ve atık; metal, kağıt, plastik, cam vb alımları nedeniyle tevkifat uygulayan alıcıların, ihracat veya diğer işlemlerden doğan iade talepleri, tevkif etmiş oldukları vergiyi beyan edip ödemiş olmaları şartıyla genel esaslara göre yerine getirilir.”
4. Türkiye’de İkamet Etmeyen Yolculara Tanınan İstisna Uygulamasıyla İlgili Düzenlemeler
- 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (I/A-2) numaralı bölümünde Türkiye’de ikamet etmeyenlere tanınan istisna kapsamında iade yapmak üzere yetki belgesi almak amacıyla başvuracak aracı firmalarda asgari özkaynak tutarı için öngörülen “1 milyar” liralık şart, 18/6/2003 tarihinden itibaren “500 milyar lira” olarak değiştirilmiştir.
Bu tarihten önce yetki belgesi almış bulunan aracı firmaların 2003 yılı sonuna kadar asgari özkaynak tutarlarını 500 milyar liraya yükseltmeleri zorunludur.
- 43 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği kapsamında yapılan teslimlerde 50 milyon lira olarak uygulanmakta olan alt sınır, 1/7/2003 tarihinden itibaren 100 milyon liraya yükseltilmiştir.
- 61 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği kapsamında yapılan teslimlerde 250 milyon lira olarak uygulanmakta olan alt sınır, 1/7/2003 tarihinden itibaren 1 milyar liraya yükseltilmiştir.
5. Bazı Hurda Metal Ürünlerin Teslimi KDV Tevkifatı Kapsamı Dışında Bırakılmıştır
86 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinin B/1 bölümünün 5 inci paragrafının sonuna aşağıdaki cümle eklenerek bazı hurda metal teslimleri KDV tevkifatı kapsamı dışında bırakılmıştır.
“Ancak, işlenmemiş elektrolit olan külçe çinko, birincil (primer) alüminyum, rafine edilmiş kurşun, elektrolitik bakırdan gibi birincil metal mahiyetindeki ürünlerin teslimi tevkifata tabi değildir.”
6. İhraç Edilecek Malın Eklentisi veya Ayrılmaz Parçası Niteliğindeki Mallar Tecil-Terkin Uygulamasından Yararlanabilecektir
27 Seri Nolu KDV Tebliğndeki düzenleme gereği, Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-c maddesinde düzenlenen tecil – terkin sisteminden yararlanabilmek için, ihracatçının ihraç kaydıyla aldığı malı değiştirmeden, başka bir deyişle imalatçının teslim ettiği şekilde ihraç etmesi gerekmektedir.
87 Nolu Tebliğde yapılan düzenleme ile bazı özelliklere sahip eklenti ve parçaların da tecil-terkinden yararlanabilmesine izin verilmiştir. Buna göre, ihraç edilecek mal ile bu malın eklentisi veya ayrılmaz parçası niteliğindeki malların ihraç kaydıyla teslim edilmesi ve bunların ihracının tek bir mal olarak gerçekleştirilmesi halinde, asıl malın yanı sıra eklenti veya ayrılmaz parça niteliğindeki malların yurt dışındaki müşteriye kesilen faturada ve gümrük beyannamesinde ayrıca yer almasına bağlı olarak tecil-terkin sistemi kapsamında işlem yapılması mümkündür. Bu şekilde gerçekleşen işlemlere ait gümrük beyannamelerinde ihracatçılara ihraç kaydıyla mal teslim eden imalatçı-tedarikçi firmaların isim ve unvanları da yer alacaktır.
Örnek:
İhracatçı (A)’nın yurt dışındaki müşterisinin siparişi üzerine, (B) fabrikasından ihraç kaydıyla teslim aldığı şasi kamyona, (C) fabrikası tarafından da ihraç kaydıyla teslim edilen kasa monte edilmiştir.
İhracatçı (A)’nın yurt dışındaki müşterisi adına düzenlediği faturada şasi kamyon ile kasanın ayrı ayrı gösterilmesi ve bu malların gümrük beyannamesinde belirtilen şekilde ve imalatçı-tedarikçi ad ve unvanıyla yer alması halinde, söz konusu malların Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-c maddesi kapsamında işlem görmesi mümkündür.
Yukarıda yer verilen konularla ilgili ek bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda lütfen tarafımızla irtibata geçiniz.
Saygılarımızla,
DRT Denetim Revizyon Tasdik
Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.