VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2009/151
KONU: Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Çeşitli Had ve Tutarlar 2010 Yılında Uygulanmak Üzere Yeniden Belirlendi
Maliye Bakanlığınca 29.12.2009 tarih ve 27447 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 273 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86 ve 103 üncü maddelerinde yer alan maktu had ve tutarlar 2010 yılı takvim yılında uygulanmak üzere yeniden değerleme oranı (%2,2) ile arttırılarak belirlenmiştir.
Söz konusu had ve tutarlar aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.
1. Yeniden Değerleme Oranında Arttırılan Had ve Tutarlar
1.1 Gayrimenkul Sermaye İradında İstisna Tutarı : 2.600.- TL
Gelir Vergisi Kanunu’nun 21. maddesinde yer alan mesken kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı, 2010 takvim yılında elde edilen kira gelirleri için 2.600 TL olarak tespit edilmiştir.
Bu tutar 2009 yılı için de aynıydı.
1.2 Hizmet Erbabına İşyeri veya İşyerinin Müştemilatı Dışında Kalan Yerlerde Yemek Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlere İlişkin İstisna Tutarı : 10,- TL
Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin 8 numaralı bendinde yer alan, işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı, 2010 takvim yılında uygulanmak üzere 10,- TL olarak tespit edilmiştir.
Bu tutar 2009 yılı için de aynıydı.
1.3 Sakatlık İndirimi Tutarları
Gelir Vergisi Kanunu’nun 31. maddesinde yer alan sakatlık indirimi tutarları, 2010 takvim yılında uygulanmak üzere; birinci derece sakatlar için 680,- TL, ikinci derece sakatlar için 330,- TL, üçüncü derece sakatlar için 160,- TL olarak tespit edilmiştir.
1.4 Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartlarından Olan İşyeri Kira Bedeline İlişkin Tutar
Gelir Vergisi Kanunu’nun 47. maddesinin 2 numaralı bendinde yer alan yıllık kira bedeli toplamı, 2010 takvim yılında uygulanmak üzere büyükşehir belediye sınırları içinde 4.300.- TL, diğer yerlerde 3.000,- TL olarak uygulanacaktır.
1.5 Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartlarını Belirleyen Hadler
2010 takvim yılında uygulanmak üzere Gelir Vergisi Kanununun 48. maddesinin 1 No.lu bendinde yer alan yıllık alım tutarı 60.000.- TL, yıllık satış tutarı 90.000.- TL, 2 No.lu bendinde yer alan gayri safi iş hasılatı 30.000.- TL, 3 No.lu bendinde yer alan yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamı 60.000.- TL olarak tespit edilmiştir.
1.6 Değer Artışı Kazançlarına İlişkin İstisna Tutarı: 7.700.- TL
Mükerrer 80. maddede yer alan değer artışı kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2010 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 7.700.- TL olarak tespit edilmiştir.
1.7 Arızi Kazançlara İlişkin İstisna Tutarı: 18.000.- TL.
Gelir Vergisi Kanununun 82 inci maddesinde yer alan arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı, 2010 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 18.000.- TL olarak tespit edilmiştir.
1.8 Tevkifata ve İstisnaya Konu Olmayan Menkul ve Gayrimenkul Sermaye İratlarına İlişkin Beyanname Verme Sınırı: 1.090.-TL
Gelir Vergisi Kanunu’nun 86. maddesinde yer alan tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı, 2010 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 1.090.- TL olarak tespit edilmiştir.
1.9 Gelir Vergisine Tabi Gelirlerin Vergilendirilmesinde Esas Alınan Tarife
Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2010 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.
8.800 TL'ye kadar % 15
22.000 TL'nin 8.800 TL'si için 1.320 TL, fazlası % 20
50.000 TL'nin 22.000 TL'si için 3.960 TL, fazlası % 27
50.000 TL'den fazlasının 50.000 TL'si için 11.520 TL, fazlası % 35
Görüldüğü üzere 2009 yılına gore sadece ilk dilimde 8700 TL olarak uygulanan tutar 8800 TL’ye çıkarılmış diğer dilimlerde bir değişiklik olmamıştır.
2. Kâr Hadleri Emsallerine Göre Düşük Olarak Tespit Edilmiş Bulunan Emtia İçin Özel Hadler
Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kâr hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme yetkisi Gelir Vergisi Kanunu’nun 48. maddesi ile Maliye Bakanlığına verilmiştir. Bu yetki kullanılarak 2009 yılı için 270 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile açıklanan tutarlar yeniden belirlenmiştir.
Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanların, 2010 takvim yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için; alış, satış veya hasılatlarının 31/12/2009 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri aşmaması gerekmektedir.
|
Emtianın Cinsi |
Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında Kalan Yerlerde |
Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Kalan Yerlerde |
|
Yıllık Alım Ölçüsü (TL) |
Yıllık Satış Ölçüsü (TL) |
Yıllık Alım Ölçüsü (TL) |
Yıllık Satış Ölçüsü (TL) |
|
Değerli Kağıt |
97.000 |
109.000 |
130.000 |
150.000 |
|
Şeker –Çay |
77.000 |
97.000 |
90.000 |
120.000 |
|
Milli Piy. Bileti, Hemen
Kazan, Süper Toto vb. |
77.000 |
97.000 |
90.000 |
120.000 |
|
İçki (Bira ve Şarap Hariç) –
İspirto– Sigara–Tütün |
77.000 |
97.000 |
90.000 |
120.000 |
|
Akaryakıt ( LPG hariç ) |
109.000 |
120.000 |
150.000 |
170.000 |
Belirtilen bu malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında, basit usulün özel şartları bakımından yukarıdaki hadler dikkate alınmak suretiyle, 136 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğindeki3 hesaplamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır
3. Basit Usule Tabi Mükelleflerde Gün Sonunda Toplu Belge Düzenleme Uygulaması
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili 215 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile getirilen, belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlemesine ilişkin uygulamaya 31.12.2010 tarihine kadar devam edilmesi uygun görülmüştür.
4. 2009 Takvim Yılında Elde Edilen Bir Kısım Menkul Sermaye İratlarının Beyanında Dikkate Alınacak İndirim Oranı : %16,7
Gelir Vergisi Kanunu’nun 76. maddesinde menkul kıymetlerin vergilendirilmesinde uygulanan indirim oranı, 01.01.2006 tarihinden itibaren 5281 Sayılı Kanun’un 44. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Ancak, indirim oranı yürürlükten kaldırılmış olmakla birlikte, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 inci maddesinin 9 numaralı fıkrası hükmü gereğince 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinde 31.12.2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler esas alındığından, bu türden olan 2009 yılı bir kısım gelirlerine uygulanacak indirim oranı % 16,7 olarak belirlenmiştir.
* İndirim oranının, 01.01.2006 tarihinden sonra iktisap edilen menkul kıymet gelirlerinin hesabında
kullanılmayacağını, dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetler için de indirim oranı uygulanamayacağını, hatırlatmak isteriz.
5. İndirim Oranı Uygulanarak Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları
Gelir Vergisi Kanunun Geçici 67 nci maddesinin 4 No.lu fıkrası uyarınca, Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin aşağıda belirtilen gelirlere ilişkin (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratlarından 01.01.2006 tarihinden itibaren ödemeyi yapanlarca %15 oranında vergi tevkifatı yapıldığından, bu gelirlerin beyanı ve indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.
Buna göre GVK. nun 75 nci maddesinin;
* (7). Fıkrasında yer alan “mevduat fazileri”
* (12). Fıkrasında yer alan,
“- Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kar payları
- Kar-zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kar payları
- Özel Finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları”
* (14). Fıkrasında yer alan “repo” gelirleri
için beyanname verilmez ve indirim oranı uygulanmaz.
Diğer taraftan GVK Geçici 67. maddenin (9) numaralı fıkrası gereğince söz konusu maddenin yürürlülük tarihinden önce (01.01.2006 tarihinden önce) ihraç edilmiş olan her nevi tahvil ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin elde tutulması veya elden çıkarılması suretiyle sağlanan gelirlerin vergilendirilmesinde bu madde hükümlerinin uygulanmayacağı, bu gelirlerin vergilendirilmesinde 31.12.2005 tarihi itibarıyla geçerli olan hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.
Bu kapsamda, 2009 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecektir. 2009 yılında elde edilen bu gelirlerin beyanında %16,7 indirim oranı uygulanacaktır. Diğer bir ifade ile gelirin bu oran uygulanarak hesaplanan tutarı beyan edilmeyecek gelirin geri kalanı %83,3 oranındaki kısmı beyan edilecektir.
İndirim Oranı Uygulanmayacak Gelirler
Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında indirim oranı uygulanmayacaktır.
Ticari işletmelere dahil kazanç ve iratlar için de indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.
6. 01.01.2006 Tarihinden Önce İhraç Edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarından Elde Edilen 2009 Yılı Gelirlerine İstisna Uygulanmayacaktır
Gelir Vergisi Kanununun geçici 59 uncu madde hükmü ile 31/12/2007 tarihine kadar, 26/7/2001-31/12/2005 tarihleri arasında ihraç edilen Devlet tahvilleri ve Hazine bonolarının faiz gelirleri ve elden çıkarılmasından sağlanan diğer kazançlar toplamının 2001 yılında 50 milyar lirası, 2002 ve izleyen yıllarda bu tutarın veya artırılmış tutarın her yıl için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılması ile bulunacak tutar gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Bu hüküm uyarınca, 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlere ilişkin istisna uygulaması 31/12/2007 tarihinde son bulduğundan, söz konusu menkul kıymetlerden 2009 takvim yılında elde edilen faiz gelirleri ile alım-satım kazançlarıyla ilgili olarak yukarıda bahsi geçen geçici 59 uncu maddede yer alan istisnanın uygulanması söz konusu değildir.
273 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği metnine ulaşmak için tıklayınız.
Diğer taraftan Uygulanacak Asgari Geçim İndirimi (AGİ ) tutarları , 2010 için açıklanacak Asgari ücrete baglı olduğundan ve henüz asgari ücret açıklanmadığından müteakkip sirkülerlerimizle ayrıca duyurulacaktır.
Yukarıda yer verilen konuyla ilgili ek bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda lütfen tarafımızla irtibata geçiniz.
Saygılarımızla,
Deloitte Türkiye
Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Bu sirkülerler ile amacımız muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmak değildir. Bilgileri kişisel finansal veya ticari kararlarınızda yegane dayanak olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Bu sirkülerler ve içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır; "DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş." ve "Deloitte Touche Tohmatsu" (bir Swiss Verein'i) ve onun üye firmaları ve bunların iştirakleri ve filyalleri (bundan böyle ayrı ayrı veya birlikte "Deloitte"), bunlarla ilgili sarih veya zımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. "Deloitte", söz konusu sirkülerlerin ve içeriğindeki bilgilerin hata içermediğine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvence vermemektedir. Sirkülerleri ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. "Deloitte", söz konusu kullanımdan dolayı, (ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) sözleşmesel bir dava, kanun veya haksız fiilden doğan her türlü özel, dolaylı veya arızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz.