VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2003/29
|
KONU
|
Vergi Barışı Kanunu Uygulamasında Asgari Matrah Artırımı Tutarlarının Azaltılmasını Öngören 4849 Sayılı Kanuna İlişkin Genel Tebliğ
|
Maliye Bakanlığının bugünkü Resmi Gazetede yayımlanan (Sayı: 25088) 3 Seri Nolu Vergi Barışı Kanunu Genel Tebliğinde, yine aynı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve Vergi Barışı Kanunu uygulamasında asgari matrah artırım tutarlarının kalkınmada öncelikli yörelerde % 50, diğer yörelerde ise % 25 oranında indirimli uygulanmasını öngören 4849 sayılı Kanun uygulamasıyla ilgili açıklamalarda bulunulmuştur.
Bilindiği gibi, aynı konuya ilişkin olarak Meclis’te kabul edilen 4840 sayılı Kanun, Vergi Barışı Kanununda yer alan ve matrah artırımında bulunan mükellefler nezdinde devam eden vergi incelemelerinin ve takdir işlemlerinin sonuçlandırılmasına ilişkin sürenin 31 Mart 2003 tarihinden 20 Mart 2003 tarihine çekilmesine ilişkin düzenlemeye de yer vermekteydi. Ancak bu Kanunun Cumhurbaşkanınca bir kez daha görüşülmek üzere Meclis’e iade edilmesi sonrasında, söz konusu düzenleme çıkartılarak, sadece asgari matrah artırım tutarlarının indirilmesine yönelik düzenlemeye yer verilmek suretiyle 4849 sayılı Kanun kabul edilmişti.
4849 sayılı Kanunun uygulamasına ilişkin olarak Tebliğde yer verilen açıklamalar özetlenerek aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.
1. İndirimli Asgari Matrah Artırım Tutarları
4849 sayılı Kanun ile 4811 sayılı Vergi Barışı Kanununun asgari matrah artırımına ilişkin esaslarını düzenleyen 7 nci maddesine eklenen 14 numaralı fıkra hükmüne göre; 7 nci maddede yer alan asgarî matrah artırımı tutarları, 27/2/2003 tarihinden itibaren uygulanmak üzere adi ortaklıkların gerçek kişi ortakları ile kalkınmada öncelikli yörelerde mükellefiyet kaydı bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için % 50 oranında, diğer illerde ise % 25 oranında indirilerek uygulanır.
Buna göre, 4849 sayılı Kanununun öngördüğü asgari matrah artırım tutarları aşağıdaki Tabloda gösterildiği gibi olacaktır.
|
Yıllar
|
ASGARİ MATRAH ARTIRIM TUTARLARI (000 TL)
(Basit Usulde Vergilendirilenler Hariç)
|
|
Kalkınmada Öncelikli Yöre Mükellefi
|
Diğer Yöreler Mükellefi
|
Adi Ortaklıkların Gerçek Kişi Ortakları
|
|
Gelir Ver.
|
Kurumlar V.
|
Gelir Ver.
|
Kurumlar V.
|
Gelir Ver.
|
|
1998
|
1,250,000
|
3,750,000
|
1,875,000
|
5,625,000
|
1,250,000
|
|
1999
|
1,500,000
|
4,500,000
|
2,250,000
|
6,750,000
|
1,500,000
|
|
2000
|
1,875,000
|
5,625,000
|
2,812,500
|
8,437,500
|
1,875,000
|
|
2001
|
2,500,000
|
7,500,000
|
3,750,000
|
11,250,000
|
2,500,000
|
Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan gelir vergisi mükellefleri için vergilendirmeye esas alınacak matrah yukarıda belirtilen asgari tutarın 1/5'i olarak dikkate alınacaktır.
Kalkınmada öncelikli yörelerde mükellefiyet kaydı bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu yörelerin dışında da faaliyette bulunmaları ve bu faaliyetlerden gelir elde etmiş olmaları, %50 oranında indirimli asgari matrah artırımı tutarlarından yararlanmalarına engel değildir.
Mükellefiyet kaydının kalkınmada öncelikli yörede bulunup bulunmadığı hususu matrah artırımı yapılan herbir yıl için ayrı ayrı aranacaktır.
2. GVK Madde 94/(6)’ya Göre Gelir Vergisi Tevkifatına Tabi Kazanç ve İratları İçin Beyanname Vermeyenlerin Asgari Tevkifat Matrahı Artırımı Tutarları
4811 sayılı Kanuna göre gelir (stopaj) vergisi artırımında veya beyanında bulunan mükelleflerin bu yıllara ilişkin vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmamaları için ilgili yıllardaki kurumlar vergisi matrahlarını asgari tutarlardan az olmamak üzere artırmaları gerekmektedir.
Yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde istisna uygulaması nedeniyle kurum kazancından indirim konusu yapılan kazanç ve iratları bulunan ve bu gelirlerini
muhtasar beyanname ile beyan etmemiş olan mükellefler bu kazanç ve iratlara ilişkin tevkifat matrahlarını 4811 Sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasında belirtilen asgari kurumlar vergisi matrah artırımı tutarlarının % 50'sinden az olmamak şartıyla beyan etmeleri ve beyan edilen bu matrahlar üzerinden (7) numaralı fıkrasında belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisi ödemeleri halinde, bu Kanunun matrah/vergi artırımı hükümlerinden yararlanabilmektedirler.
Buna göre, istisna kazanç stopajlarını muhtasar beyanname ile beyan etmeyen kurumlar vergisi mükelleflerinin asgari tevkifat matrah artırım tutarları ile bu tutarlar üzerinden hesaplanacak vergi oranları aşağıdaki Tabloda yer aldığı gibi olacaktır.
|
Yıllar
|
BEYAN EDİLMEYEN İSTİSNA KAZANÇ STOPAJINA AİT ASGARİ TEVKİFAT MATRAH ARTIRIM ESASLARI
|
|
Kalkınmada Öncelikli Yöre Mükellefi
|
Diğer Yöreler Mükellefi
|
|
Asgari Matrah
|
Vergi Oranı
|
Asgari Matrah
|
Vergi Oranı
|
|
1998
|
1,875,000,000
|
% 19
|
2,812,500,000
|
% 19
|
|
1999
|
2,250,000,000
|
% 18
|
3,375,000,000
|
% 18
|
|
2000
|
2,812,500,000
|
% 17
|
4,218,750,000
|
% 17
|
|
2001
|
3,750,000,000
|
% 16
|
5,625,000,000
|
% 16
|
Öte yandan, gelir vergisi tevkifatına tabi kazanç ve iratları bulunan ve bu gelirlerini muhtasar beyanname ile beyan etmiş bulunan kurumlar vergisi mükellefleri, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre tevkif edilen vergilerini, 4811 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (1) numaralı fıkrasında belirtilen oranlarda artırmaları gerektiğinden yukarıda belirtilen asgari tutarlar bu mükellefleri ilgilendirmemektedir.
3. 4811 Sayılı Kanundaki Değişiklik Öncesi Tutarlara Göre Asgari Matrah Artırımı Uygulayanların Durumu
4849 sayılı Kanun 27/2/2003 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle, bu Kanunun yayımı tarihinden önce uygulanan asgari matrah artırımı tutarları üzerinden 4811 sayılı Kanuna göre matrah artırımında bulunmuş ve vergileri tarh ve tahakkuk ettirilmiş olan mükelleflerin, söz konusu vergi tahakkuklarının indirimli asgari matrah tutarlarına göre düzeltilmesi ve fazla ödenen taksit tutarlarının da ödenecek taksitlere sırasıyla mahsup edilmesi gerekir. Matrah artırımı nedeniyle tahakkuk eden vergilerin defaten ödenmiş olması halinde, fazla ödenen tutarın 6183 sayılı Kanunun 23 üncü maddesine göre red ve iade edilecektir.
Örnek: Adıyaman ilinde faaliyette bulunan bir adi ortaklığın aynı ilde gelir vergisi mükellefi olarak kayıtlı bulunan gerçek kişi ortağı, 4811 sayılı Kanunun 7 nci maddesi hükmüne göre 25 Mart 2003 tarihinde 1998, 1999, 2000 ve 2001 yılları için asgari tutarlar üzerinden matrah artırımında bulunarak hesaplanan verginin birinci taksidini aynı tarihte ödemiştir.
Yıllar
|
Asgari Matrah Artırım Tutarı
|
1/9 Taksit Tutarları
|
1998
|
2,500,000,000
|
83,300,000
|
1999
|
3,000,000,000
|
100,000,000
|
2000
|
3,750,000,000
|
125,000,000
|
2001
|
5,000,000,000
|
166,650,000
|
Toplam
|
14,250,000,000
|
474,950,000
|
4849 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile 4811 sayılı Kanunun 7 nci maddesine eklenen (14) numaralı fıkra hükmü 27/2/2003 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olduğundan, adı geçen mükellef hakkında yukarıda belirtilen asgari matrah artırımı tutarları %50 indirimli olarak uygulanacağından ödeyeceği vergi ile taksit tutarları aşağıda gibi olacaktır.
Yıllar
|
Asgari Matrah Artırım Tutarı
|
1/9 Taksit Tutarları
|
1998
|
1,250,000,000
|
41,650,000
|
1999
|
1,500,000,000
|
50,000,000
|
2000
|
1,875,000,000
|
62,500,000
|
2001
|
2,500,000,000
|
83,300,000
|
Toplam
|
7,125,000,000
|
274,450,000
|
Sözü edilen adi ortaklığın gerçek kişi ortağının kalkınmada öncelikli yörede gelir vergisi mükellefi olarak kayıtlı bulunması nedeniyle ayrıca %50 indirim uygulanması söz konusu değildir. Bu durumda yeniden belirlenen asgari matrah artırımı tutarlarına göre bu mükellefin birinci taksit olarak Mart ayında ödediği verginin fazla ödenmiş olan (474,950,000-237,450,000=) 237,500,000 lirasının mükellefin diğer taksit tutarlarına mahsup edilmesi gerekir.
4. KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELER LİSTESİ
|
1
|
Adıyaman
|
17
|
Erzincan
|
34
|
Nevşehir
|
|
2
|
Ağrı
|
18
|
Erzurum
|
35
|
Niğde
|
|
3
|
Aksaray
|
19
|
Giresun
|
36
|
Ordu
|
|
4
|
Amasya
|
20
|
Gümüşhane
|
37
|
Osmaniye
|
|
5
|
Ardahan
|
21
|
Hakkari
|
38
|
Rize
|
|
6
|
Artvin
|
22
|
Iğdır
|
39
|
Samsun
|
|
7
|
Bartın
|
23
|
Kahramanmaraş
|
40
|
Siirt
|
|
8
|
Batman
|
24
|
Karabük
|
41
|
Sinop
|
|
9
|
Bayburt
|
25
|
Karaman
|
42
|
Sivas
|
|
10
|
Bingöl
|
26
|
Kars
|
43
|
Şanlıurfa
|
|
11
|
Bitlis
|
27
|
Kastamonu
|
44
|
Şırnak
|
|
12
|
Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri)
|
28
|
Kırıkkale
|
45
|
Tokat
|
|
13
|
Çankırı
|
29
|
Kırşehir
|
46
|
Trabzon
|
|
14
|
Çorum
|
30
|
Kilis
|
47
|
Tunceli
|
|
15
|
Diyarbakır
|
31
|
Malatya
|
48
|
Van
|
|
16
|
Elazığ
|
32
|
Mardin
|
49
|
Yozgat
|
|
|
|
33
|
Muş
|
50
|
Zonguldak
|
Saygılarımızla,
DRT Denetim Revizyon Tasdik
Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.