VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2008/139
KONU: Araştırma Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Kanununa Göre Gelir Vergisi Stopaj Teşviki Uygulanmasına İlişkin Açıklamaların Yapıldığı 1 Seri No.’lu Genel Tebliğ Yayınlandı.
6 Ağustos 2008 tarih ve 26959 Sayılı Resmi Gazete’de 1 Seri No.’lu “5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Genel Tebliği” yayınlanarak; 5746 Sayılı “Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun” un 3 ve 4 üncü maddelerinde düzenlenen “Gelir Vergisi Stopajı Teşviki” uygulama esasları hakkında örnekli açıklamalar yapılmıştır.
5746 Sayılı “Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun” ile ilgili olarak daha önce 04.03.2008 tarih ve 2008/36 Sayılı, 14.03.2008 tarih ve 2008/42 Sayılı, 05.08.2008 tarih ve 2008/137 Sayılı sirkülerimiz ile gerekli açıklamalar yapılmıştır.
Özetlemek gerekirse 5746 Sayılı Kanun ile 1 Nisan 2008 – 31.12.2023 döneminde yaklaşık 16 yıl boyunca araştırma ve geliştirme faaliyetlerine
-
Ar-Ge Harcamaları İndirimi,
-
Gelir Vergisi Stopajı, Teşviki,
-
Sigorta Primi Desteği,
-
Damga Vergisi İstisnası,
-
Teknogirişim Sermayesi Desteği,
avantajları sağlanmaktadır.
5746 Sayılı Kanun’un 3 üncü maddesi 2 nci fıkrasına göre kamu personeli haricinde Gelir Vergisi Stopajı Desteğinden yararlanacak olan işletmler aşağıda sayılmıştır.
-
Teknoloji merkezi işletmelerinde,
-
Ar-Ge merkezlerinde,
-
Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde,
-
Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve
-
Rekabet öncesi işbirliği projelerinde,
çalışan Ar-Ge ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar için yüzde doksanı, diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır.
1 No.’lu Genel Tebliğe göre;
1- Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Uygulama Esasları
1.1. Ar-Ge Merkezlerindeki Asgari Personel Sayısı ve Çalışma Zamanının Hesaplama Şekli
5746 Sayılı Kanun uyarınca Ar-Ge Merkezi belgesi alabilmek için Ar-Ge merkezlerinde en az 50 (elli) tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi zorunludur. Bu nedenle, gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmak için Ar-Ge merkezlerinde en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi gerekmektedir.
Ar-Ge merkezleri dışında, teknoloji merkezi işletmelerinde Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmak için personel sınırlaması bulunmamaktadır.
Gelir vergisi stopajı teşvikinin hesaplanmasında kapsama giren personelin fiilen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ayırdıkları zamanın, toplam çalışma zamanına oranı esas alınacaktır. Kanun kapsamında faaliyette bulunan personelin, ay içindeki çalışmalarının tamamının Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olması halinde hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri de 50 (elli) tam zaman eşdeğerin hesabında bu kapsamda değerlendirilerek gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasında dikkate alınacaktır. Ancak, bir günde 8, haftada 45 saatin üzerindeki çalışma süreleri ile ek çalışma süreleri 50 (elli) tam zaman eşdeğerin hesabında dikkate alınmaz.
Kısmi çalışma halinde ise, personelin Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları Ar-Ge ve yenilik harcaması olarak dikkate alınacaktır. Kısmi çalışan personelin hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri dikkate alınmaz.
1.2. İstisnanın Uygulanacağı (Ücret) Gelir Vergisi Matrahı
Teşvik uygulamasında istisna, Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında fazla mesai dahil çalıştığı süreye ilişkin ücret matrahına uygulanacaktır. Ücret matrahına söz konusu istisnanın uygulanması sonucu vergiye tabi ücret ile bu ücret üzerinden yapılan stopaj tutarı muhtasar beyannameye yansıtılacaktır.
1.3. Gelir Vergisi Stopajı Teşvikinden Yararlanacak Olan Destek Personeli Sayısısına İlişkin % 10 Oranındaki Sınırlama
Gelir vergisi stopajına ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemez. Hesaplamalarda çıkan kesirler tama tamamlanır. Destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçmesi halinde brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlanılarak hangi personelin faydalanacağı belirlenir. Yararlanacaklar kapsamında olanların ücretleri eşit ise işverenlerce belirleme yapılacaktır.
1.4. Tebliğ’de Yer Alan Uygulama Örnekleri
1 Seri No.’lu Tebliğ’de uygulamaya ilişkin 2 adet örnek verilmiştir.
Örnek 1: (X) Anonim Şirketine ait Ar-Ge merkezinde 70 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli ve 6 tam zaman eşdeğer destek personeli çalışmakta olup, Ar-Ge personelinin 9’u doktoralıdır. Doktoralı personel Bay (A)’ya, Ar-Ge faaliyeti kapsamındaki çalışmasına ilişkin 2.000 YTL brüt ücret ödenmektedir.
(X) A.Ş.’nin bu kapsamda yapacağı ücret ödemelerinden Ar-Ge kapsamında çalıştırılan doktoralı ve bekar personel Bay (A)’ya ait istisna uygulaması aşağıdaki gibi olacaktır.
Brüt Ücret Tutarı
|
2.000.- YTL
|
Vergiye Tabi Ücret Matrahı
[2.000-(2.000x %15=)]
(SSK. Primi İşçi Payı %14 + İşsizlik Sig.
Primi İşçi payı %1=%15)
|
1.700.- YTL
|
İstisna Edilen Vergi Matrahı Tutarı
(1.700YTL x 0.90 = )
|
1.530.- YTL
|
İstisna Dışı Ücret Matrahı
(1.700-1.530 =)
|
170.- YTL
|
Hesaplanan Vergi Tutarı
(170 YTLx%15=)
|
25,50 YTL
|
Hesaplanan Asgari Geçim İndirimi
(265 seri no.lu Tebliğe göre hesaplanan tutar)
|
45,63 YTL
|
Vergi dairesine ödenecek tutar
(25,5-45,63=)
|
0
|
Böylece Ar-Ge merkezinde çalışan Bay (A)’nın ücret gelirinden (1.530 YTLx %15=) 229,5 YTL tutarında vergi istisnaya tabi olacak, istisna dışında kalan ücret matrahından hesaplanan 25,5 YTL tutarındaki gelir vergisi ise asgari geçim indirimi uygulaması nedeniyle vergi dairesine ödenmeyecektir.
Söz konusu hesaplama, Ar-Ge kapsamında çalışan doktoralı ve diğer personelin her biri için yapılarak, Ek:1 ve Ek:2’de yer alan "İstihdam Edilen Ücretlilere İlişkin Bilgiler" ile "Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri Kapsamında Ücret Ödemeleri İstisnasına İlişkin Bildirim" doldurulacak ve muhtasar beyanname ekinde verilecektir.
Örnek 2: Bir yıldan beri yürütülmekte olan iki adet Ar-Ge projesinden birisinin (M) Kamu kurumu tarafından desteklenmesine karar verilmiş ve destek karar yazısı 1/7/2008 tarihi itibarıyla düzenlenmiştir. Bu projede çalışan araştırmacı ve bekar Bayan (B)’nin almış olduğu 3.000 YTL’lik brüt ücrete ilişkin istisna uygulaması aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
Brüt Ücret Tutarı
|
3.000.- YTL
|
Ücret Matrahı
[3.000-(3.000x %15=)]
(SSK.Primi İşçi Payı %14 + İşsizlik Sig.
Primi İşçi payı %1=%15 )
|
2.550.- YTL
|
İstisna Edilen Tutar
(2.550 YTL x 0.80 =)
|
2.040.- YTL
|
İstisna Dışı Ücret Matrahı
(2.550-2.040 =)
|
510.- YTL
|
Hesaplanan Vergi Tutarı
(510 YTL x %15=)
|
76,50 YTL
|
Hesaplanan Asgari Geçim İndirimi
(265 seri no.lu Tebliğe göre hesaplanan tutar)
|
45,63 YTL
|
Vergi dairesine ödenecek tutar
(76,5-45,63=)
|
30,87 YTL
|
Böylece Kamu kurumu tarafından desteklen Ar-Ge projesinde çalışan Bayan (B)’nin 1/7/2008 tarihinden itibaren ücret gelirinden dolayı (2.040 YTLx%15=) 306 YTL tutarında vergi istisnaya tabi olacak, istisna dışında kalan ücret matrahından hesaplanan 76,5 YTL tutarındaki gelir vergisinden ise 45,63 YTL tutarındaki asgari geçim indiriminin mahsubu sonucu kalan 30,87 YTL muhtasar beyannameye dahil edilerek vergi dairesine ödenecektir.
1.5. Uygulamanın Başlangıcı Esas İtibariyle 01.04.2008 Tarihi Olup, Belgelerin Düzenlendiği ve Sözleşme ve Projelerin Yürürlük Tarihi Teşvikin Başlangıcı Olacaktır
Gelir Vergisi stopajı teşviki uygulaması 01.04.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Teşvik uygulamasından bu Kanun uyarınca yayımlanan “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği”nde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde yararlanılacaktır.
Bu nedenle anılan yönetmelikte yeralan hükümler çerçevesinde;
-
Ar-Ge merkezlerinde, Ar-Ge merkezi belgesinin düzenlendiği,
-
Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği,
-
Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge ve yenilik projesinin onaylandığı,
-
Teknogirişim sermaye desteklerinde, kamu idaresi tarafından iş planının onaylandığı,
-
Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca
desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, destek karar yazısının düzenlendiği veya proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği,
tarihten itibaren gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanılabilecektir.
1.6. 01.04.2008 Tarihinden Önce Başlanılmış Projelerde Uygulama Tarihi
5746 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanılmış olan Ar-Ge ve yenilik projelerinde;
-
Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerine ilişkin destek karar yazısı veya proje sözleşmesinin 1/4/2008 tarihinden önce yürürlüğe girmesi halinde 1/4/2008,
-
Ar-Ge merkezlerinde yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, Ar-Ge merkezi belgesinin düzenlendiği,
tarih itibarıyla gelir vergisi stopajı teşviki hükümlerinden yararlanılacaktır.
2- Teşvik Uygulaması Dışında Kalan Ücret Ödemeleri
5746 sayılı Kanun’da belirtilen gelir vergisi stopajı teşvikinden kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin yararlanacağı belirtilmiş olup, aşağıda belirtilen ödemeler nedeniyle gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından yararlanılamayacaktır.
2.1. Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamı dışındaki çalışmalara ait ücret ödemeleri,
2.2. Ar-Ge ve yenilik projelerinde görev alan ve/veya işletmelerde çalışan kamu personeline yapılan ücret ödemeleri,
2.3. Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında ay içinde kısmî zamanlı olarak çalışan personelin hak kazanılmış hafta tatili, yıllık ücretli izin ve mazeret izni gibi sürelere isabet eden ücret ödemeleri.
3- Gelir Vergisi Stopaj Teşviki Uygulanmasının Sona Erdiği Haller
1 No’lu Tebliğe göre; aşağıda belirtilen hallerde gelir vergisi stopaj teşviki uygulanmaz:
3.1. 5746 Sayılı Kanuna göre Ar-Ge merkezi olabilme niteliği, geçici verilendirme dönemini içeren üçer aylık dönemlerde en az 50 (elli) tam zaman eşdeğer personel istihdam şartına bağlanmıştır. Kanun’da belirtilen sayıda personel istihdam şartının ihlal edildiği geçici vergilendirme dönemi itibarıyla,
3.2. Ar-Ge ve yenilik projelerinde, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti bitmiş sayılacağından bu tarihten itibaren,
3.3. KOSGEB teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen projelerin herhangi bir nedenle sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti de son bulacağından bu tarihten itibaren,
3.4. Rekabet öncesi işbirliği projesinde yer alan işletmeler, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde bu tarihten itibaren, proje sözleşmesinin iptal edilmesi halinde ise denetimin başlama tarihi itibarıyla,
gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanılamayacaktır.
4- Tamamlanmamış Ar-Ge Projesinin Devri
Tamamlanmamış bir Ar-Ge ve yenilik projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge ve yenilik projesini devralan işletme, Tebliğin yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanır.
5- 5746 Sayılı Kanun Kapsamındaki Stopaj Teşviki ile 5084 Sayılı Kanun Hükümlerinden Aynı Vergilendirme Döneminde Yararlanılmayacağı
5746 Sayılı Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanan personel için işverenler 5084 Sayılı Kanun hükümlerinden aynı vergilendirme dönemi içinde ayrıca yararlanamazlar. Ancak
5.1. Ar-Ge ve destek personeli dışında kalan personel ile
5.2. Tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının %10’unu aşan destek personeli için,
gerekli şartların taşınması halinde, 5084 Sayılı Kanun’da öngörülen destek ve teşvik unsurlarından yararlanılabilir.
6- 01.04.2008 Tarihinden Bu Tebliğin Yayın Tarihine Kadar Yararlanılmayan Teşvik Hükümleri için Düzeltme
5746 Sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarih ile bu Tebliğin yayımlandığı tarih arasında, Kanun ve buna ilişkin yayımlanan yönetmelik hükümlerinde belirtilen şartları yerine getirmiş olup da Tebliğin yayımlandığı tarihe kadar gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmamış olanların talepte bulunmaları halinde, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun düzeltme hükümlerine göre vergi dairesince gerekli düzeltme işlemleri yapılır.
7- Haksız Yere Teşvikten Yararlanma Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlananların, teşvikten yararlanma şartlarına haiz olmadıkları halde haksız yere yararlandıklarının tespiti halinde, haksız yere yararlanılan teşvik tutarları 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde gerekli müeyyideler uygulanarak vergi dairesince tahsil edilecektir.
Tebliğin;
olmak üzere 2 adet ek formu bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen konuyla ilgili ek bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda lütfen tarafımızla irtibata geçiniz.
Saygılarımızla,
Deloitte Türkiye
Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Bu sirkülerler ile amacımız muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmak değildir. Bilgileri kişisel finansal veya ticari kararlarınızda yegane dayanak olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Bu sirkülerler ve içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır; "DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş." ve "Deloitte Touche Tohmatsu" (bir Swiss Verein'i) ve onun üye firmaları ve bunların iştirakleri ve filyalleri (bundan böyle ayrı ayrı veya birlikte "Deloitte"), bunlarla ilgili sarih veya zımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. "Deloitte", söz konusu sirkülerlerin ve içeriğindeki bilgilerin hata içermediğine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvence vermemektedir. Sirkülerleri ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. "Deloitte", söz konusu kullanımdan dolayı, (ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) sözleşmesel bir dava, kanun veya haksız fiilden doğan her türlü özel, dolaylı veya arızi zararlardan ve
cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz.