Numara : 144
Tarih : 20.8.2008
VERGİ SİRKÜLERİ
 
NO: 2008/144
 
KONU: Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının Yeniden Yapılandırılması İçin 8 Eylül 2008 Tarihine Kadar Ek Süre Verildi, İstihdam Teşviklerinin Kapsamı Genişletildi
 
19 Ağustos 2008 tarihli Resmi Gazete’de 5797 Sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” yayınlanmış olup;
 
  • 5510 Sayılı Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda,
  • 4447 Sayılı İşsizlikSigortası Kanunu’nda,
  • 4857 Sayılı İş Kanununda,
bazı değişiklikler yapılarak, Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının yeniden yapılandırılması için 20 günlük süre verilmiş ve istihdam teşviklerinin kapsamı genişletilmiştir.
 
1- Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının Yeniden Yapılandırılması için Ek Süre (8Eylül 2008)
 
5797 Sayılı Kanun’un 4 üncü madesi ile, 5510 Sayılı Kanuna, SSK borçlarının yeniden yapılandırma süresinin uzatımı için Geçici 25 inci madde eklenmiş olup madde metni aynen aşağıdaki gibidir.
 
“GEÇİCİ MADDE 25 – 5510 Sayılı Kanun’un geçici 24 üncü maddesi kapsamına giren borçları anılan madde hükümlerine göre yapılandırılmamış olan işveren ve sigortalıların, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yirmi gün içinde yazılı olarak Kuruma başvurmaları kaydıyla, söz konusu madde kapsamına giren borçları bu maddede belirtilen şartlarla peşin veya oniki aya kadar taksitler halinde ödenir.
 
Peşin ödeme yolunun tercih edilerek, başvuru tarihini takip eden ayın sonuna kadar borç aslının tamamının ve başvurunun yapıldığı ayın sonuna kadar sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümlerine göre hesaplanan gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde yirmisinin ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammının kalan yüzde sekseni terkin edilir.
 
Taksitle ödeme yolunun tercih edilerek, borç aslının tamamının ve başvurunun yapıldığı ayın sonuna kadar sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümlerine göre hesaplanan gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde ellisini 12 aya kadar eşit taksitle ödemeleri halinde, gecikme cezası ve gecikme zammının kalan yüzde ellisi terkin edilir. İlk taksitin ödeme yükümlülüğü bu maddeye göre başvurunun yapıldığı ayı takip eden ayda başlar. Başlangıçta taksitle ödeme yolunun seçilip daha
sonra taksitlendirilen borcun kalan kısmının peşin ödenmek istenmesi halinde, başlangıçta seçilen taksitlendirme süresine bağlı terkin oranı değiştirilmez.
 
Geçici 24 üncü maddenin dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu ve onbirinci fıkraları bu maddeden yararlanmak için başvuranlar hakkında da uygulanır.
 
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilidir.” (Yürürlülük Tarihi : 19.08.2008)
 
Daha önce 5510 Sayılı Kanun’un geçici 24 üncü maddesi ile Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlu mükelleflere sağlanan taksit avantajları 28.05.2008 tarih ve 2008/72 Sayılı sirkülerimiz ile duyurulmuş ve son başvuru tarihinin 26 Temmuz 2008 olarak belirlendiği açıklanmıştı.
 
Ancak bir çok borçlu mükellefin konu hakkında yeterince malumat sahibi olmaması nedeniyle söz konusu taksitlendirme talebine ilişkin olarak yoğunlaşan süre uzatımı isteği nedeniyle 5510 Sayılı Kanuna geçici 25 inci madde eklenerek borçlu mükelleflere 20 günlük ek süre tanınmıştır.
 
Geçici 25 inci madde ile yapılan düzenlemeye göre en geç 8 Eylül 2008 tarihine kadar yazılı olarak kuruma başvurulması halinde, yeniden yapılandırılmamış olan işveren ve sigortalıların prim borçları maddede belirtilen şartlarla peşin veya 12 aya kadar taksitle ödenebilecektir.
 
1.1. Peşin Ödeme Halinde Sağlanan Avantaj
 
Peşin ödeme yolunun tercih edilerek, başvuru tarihini takip eden ayın sonuna kadar borç aslının tamamının ve başvurunun yapıldığı ayın sonuna kadar süre için hesaplanan gecikme cezası ve gecikme zammının % 20’sinin ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammının kalan % 80’i terkin edilecektir. (Diğer bir ifade ile borç silinecektir.)
 
1.2. Taksitle Ödeme Halinde Sağlanan Avantaj
 
Taksitle ödeme yolunun tercih edilerek, borç aslının tamamı ile başvurunun yapıldığı ayın sonuna kadar olan süre için hesaplanan gecikme cezası ve gecikme zammın %50’sinin 12 aya kadar eşit taksitlerle ödenmesi halinde gecikme cezası ve gecikme zammının kalan % 50’si terkin edilecektir. (Diğer bir ifade ile silinecektir.)
 
Taksitli ödemenin tercih edilmesi halinde, ilk taksitin ödeme yükümlülüğü, başvurunun yapıldığı ayı takip eden ayda başlayacaktır.
 
1.3. Tercihin Değişmesi Halinde Yararlanılan Avantaj
 
Başlangıçta taksitle ödeme yolunun seçilip daha sonra taksitlendirilen borcun kalan kısmının peşin ödenmek istenmesi halinde, başlangıçta seçilen taksitlendirme süresine bağlı terkin oranı değiştirilmez.

1.4. Yeniden Yapılandırma Kapsamında Olan Borçlar
 
  • İşverenlerin, çalıştırdıkları işçilerle ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan ve  başvuru  tarihine kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş bulunan, 2008 Mart ve önceki  dönemlere ilişkin sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası, sosyal yardım  zammı borçları,
  • 31.03.2008 tarihine kadar bitirilmiş olan özel bina inşaatı ile ihale konusu işlerden Sosyal  Güvenlik Kurumunca yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda yeterli  işçilik bildiriminde bulunulmadığı anlaşılanların fark işçiliğe ilişkin borçları,
  • İsteğe bağlı sigortalıların 2003 Mayıs ila 2008 Mart dönemleri arasında dönemleri arasında  isteğe bağlı sigortalılıklarının devam ettiği süre içindeki prim borçları,
  • Topluluk sigortasına tabi olanların 2008 Mart ve önceki dönemlere ilişkin malullük,  yaşlılık ve ölüm sigortalarına ait prim borçları,
  • Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ile  Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre sigortalı  olanların 31.03.2008 tarihine kadar olan prim ve sosyal güvenlik destek prim borçları,

19.08.2008 tarihini takip eden 20 gün içinde yazılı olarak başvurulması halinde peşin veya 12 aya kadar eşit taksitler halinde yeniden yapılandırılarak ödeme kolaylığı sağlanmıştır.

1.5. 5510 Sayılı Kanunun geçici 24 üncü maddesinin dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu ve onbirinci fıkraları geçici 25 inci maddeden yararlanmak için başvurular hakkında da uygulanır.
 
Geçici 24 üncü maddenin aşağıda belirtilen fıkra hükümleri geçici 25 inci maddeden yararlanacak olanlar için de geçerli olacaktır.
 
“(4) Borçlular, borç türü bazında taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılında üç defadan fazla yerine getirmemeleri veya eksik yerine getirmeleri ya da bir takvim yılında üç defaya kadar ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarını en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar gecikilen her ay için Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait Yeni Türk Lirası (YTL) cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faiz oranına 1 puan eklenmek suretiyle bulunacak faiz oranının bileşik bazda uygulanması sonucunda hesaplanacak faiz miktarı ile birlikte ödememeleri halinde, bu maddeye göre taksitlendirme haklarını kaybederler ve taksitlendirme öncesi duruma dönülerek ödedikleri taksit tutarları sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümlerine göre borçlarına mahsup edilir.
 
(5) Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilmiş gecikme cezası ve gecikme zammı, yanlış veya yersiz alınan tutarlar hariç iade ve mahsup edilmez. 
 
(6) Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce bu madde kapsamına giren borçlar nedeniyle, taşınır ve taşınmaz mallara konulan hacizler ile alınan teminatlar yapılan ödemeler nispetinde, üçüncü şahıslar nezdindeki hak ve alacaklarla ilgili hacizler ise ilk taksitin ödenmesinden sonra tümüyle kaldırılır.
 
(7) Bu madde kapsamına giren borçları ilgili Kanunlar gereğince tecil ve taksitlendirilmiş veya yapılandırılmış olan borçlularca, tecil ve taksitlendirme veya yapılandırma işlemlerinin bozularak birinci fıkra kapsamına giren borçlarının bu maddeye göre peşin ödenmesinin veya taksitlendirilmesinin başvuru süresi içinde yazılı olarak talep edilmesi halinde, daha önce yapılmış olan tecil ve taksitlendirme veya yapılandırma işlemleri bozularak, ödemiş oldukları tutarlar, sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümlerine göre mahsup edildikten sonra birinci fıkra kapsamına giren kalan borçları bu maddeye göre peşin ödenir veya taksitlendirilir.
 
(8) 22/2/2006 tarihli ve 5458 Sayılı Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna göre yapılandırma anlaşmaları devam eden veya ihya edilen borçluların 5458 Sayılı Kanun kapsamı dışında kalan ancak, bu madde kapsamına giren borçları hakkında, talep etmeleri halinde bu madde hükümleri uygulanır.
 
(9) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlar birinci fıkra kapsamına giren borçlarının taksitlendirilmesini talep etmeleri halinde, 10/7/2004 tarihli ve 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun geçici 5 inci maddesi ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun geçici 6 ncı maddesi kapsamına giren borçları için ilgili kanunlar gereğince yapılan kesinti tutarları bu madde uyarınca ödenmesi gereken taksit tutarlarına mahsup edilebilir. Kesinti tutarlarının, aylık taksit tutarlarına mahsup edilmediği durumlarda aylık taksit tutarlarının tamamı, kesinti tutarlarının, aylık taksit tutarlarını tam olarak karşılamadığı durumlarda ise bakiye taksit tutarları borçlularca ödenir.
 
(10) 1479 ve 2926 Sayılı Kanunlar kapsamındaki sigortalılar veya bunların hak sahipleri, bu madde kapsamı dışında borçlarının bulunmaması veya bu madde kapsamı dışında borçları bulunmakla birlikte bu borçların özel kanunlara göre yapılandırılmış olup ödeme yükümlülüklerinin de yerine getiriliyor olması ve birinci fıkraya göre hesaplanan toplam borçlarının ilk dört taksitini ödemeleri kaydıyla sağlık sigortasından yararlanmaya başlatılır.
 
(11) Bu maddede belirtilen hükümlerden yararlanmak üzere başvuran borçluların, kapsama giren borçları nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumuna yaptıkları itirazlardan ve yargı nezdinde sürdürdükleri davalardan feragat etmeleri ve ihtilaf yaratmamaları şarttır.”
 
2- 506 Sayılı Kanun’un Geçici 20 inci Maddesi Kapsamındaki Bankalar, Sigorta ve  Reasürans Şirketleri, Ticaret ve Sanayi Odaları ile Borsaların Personeli Hakkında  Kurulan Sandıkların Statülerine Tabi Personele Sağlanan Teşvikler
 
2.1. İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 7 inci Maddesi ile Sağlanan Teşvik
 
5797 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Geçici 7 nci maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
 
Bu maddenin üçüncü fıkrasının (f) bendi hükmü saklı kalmak kaydıyla bu maddede düzenlenen teşvik, 506 Sayılı Kanun kapsamında bulunanlarla aynı şartlarda olmak üzere 506 sayılı Kanun’un geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personeli için de uygulanır.”(Yürürlük Tarihi : 01.07.2008)
 
İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen yukarıdaki fıkra ile 18-29 yaş aralığındaki gençler ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınların istihdamının teşviki hükümlerinin 506 Sayılı Kanun’un geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personel için de uygulanması sağlanmıştır.
 
Konu hakkında detay açıklamalarımız 04.06.2008 tarih ve 2008/79 Sayılı 14.08.2008 tarih ve 2008/143 Sayılı sirkülerlerimizde yer almaktadır.
 
2.2. İş Kanunu’nun 30 uncu Maddesi ile Sağlanan Teşvik
 
5797 Sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30 uncu maddesinin altıncı fıkrasının son cümlesinden önce gelmek üzere “Bu fıkrada düzenlenen teşvik, kamu idareleri hariç 506 Sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılara ilişkin matrah ve oranlar üzerinden olmak üzere, 506 Sayılı Kanun’un geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personeli için de uygulanır.” cümlesi eklenmiştir.
 
Yukarıdaki fıkra ile; İş Kanunu’nun 30 uncu maddesinde yer alan ve özel sektör işverenlerince madde kapsamında çalıştırışan özürlü sigortalıların, ücretleri üzerinden hesaplanacak sigorta primi işveren hissesinin, sigorta primine esas kazanç alt sınırına isabet eden kısmın tamamının 01.07.2008 tarihinden itibaren Hazinece karşılanması ile ayrıca kontenjan fazlası özürlü çalıştıran iş verenlerin her bir özürlü için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan işveren sigorta primi hissesinin %50’sinin de Hazinece karşılanması ile ilgili teşvik hükümlerinin, 506 Sayılı Kanun’un geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personel için de uygulanması sağlanmıştır.
 
Konu hakkında detay açıklamalarımız 28.05.2008 tarih ve 2008/73 Sayılı sirkülerimizde yer almaktadır.
 
2.3. Sigorta Primi İşveren Hissesinde 5 Puanlık İndirim
 
5797 Sayılı Kanun’un 2 nci maddesi ile 5510 Sayılı Kanunun 81 inci maddesinin (ı) bendinin son cümlesinden önce gelmek üzere “Bu fıkrada düzenlenen teşvik, kamu idareleri hariç bu Kanun’un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki  sigortalılara ilişkin matrah, oran ve esaslar üzerinden 506 Sayılı Kanun’un geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personel için de uygulanır” cümlesi eklenmiştir.
 
06.06.2008 tarih ve 2008/81 Sayılı sirkülerimizde detaylı olarak açıklandığı üzere, 5763 Saylı Kanun’un 24 üncü maddesi ile 5510 Sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin birinci fıkrasına (ı) bendi eklenerek, sigortalıların, malulluk, yaşlılık ve ölüm sigortaları, primlerinden, işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazinece karşılanması hükme bağlanmıştır.
 
Bu hüküm 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren uygulanacaktır.
 
Yapılan düzenleme ile, 5 puanlık teşvik hükmünden 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren 506 Sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde sayılan sandıkların statüsü kapsamında olan personel için de yararlanılabileceği hükme bağlanmıştır.
 
 
Yukarıda yer verilen konuyla ilgili ek bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda lütfen tarafımızla irtibata geçiniz.
 
Saygılarımızla,
Deloitte Türkiye
 
 

Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Bu sirkülerler ile amacımız muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmak değildir. Bilgileri kişisel finansal veya ticari kararlarınızda yegane dayanak olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Bu sirkülerler ve içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır; "DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş." ve "Deloitte Touche Tohmatsu" (bir Swiss Verein'i) ve onun üye firmaları ve bunların iştirakleri ve filyalleri (bundan böyle ayrı ayrı veya birlikte "Deloitte"), bunlarla ilgili sarih veya zımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. "Deloitte", söz konusu sirkülerlerin ve içeriğindeki bilgilerin hata içermediğine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvence vermemektedir. Sirkülerleri ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. "Deloitte", söz konusu kullanımdan dolayı, (ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) sözleşmesel bir dava, kanun veya haksız fiilden doğan her türlü özel, dolaylı veya arızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz.